24/04/2017

DANH THẮNG QUỐC GIA GHỀNH RÁNG (BÌNH ĐỊNH)

Cách trung tâm thành phố Qui Nhơn chừng 3km về phía Đông Nam thuộc phường Ghềnh Ráng, “Ghềnh Ráng” là tên gọi quần thể thiên nhiên hội tụ đủ kỳ sơn tú thủy, một tuyệt tác của tự nhiên làm liên tưởng đến nghệ thuật xếp đặt của một nghệ sĩ tài ba, trở thành nguồn cảm hứng bất tận của giới văn nghệ sĩ và còn đọng lại trong ký ức người địa phương với câu ca dao lý thú: 

“Gió Cầu Tấn trưa chiều thổi mát,
Bãi Quy Nhơn mịn cát dễ đi,
Phương Mai - Ghềnh Ráng tương tri,“
Ngâm câu thủy tú sơn kỳ thảnh thơi...”

THẮNG CẢNH BẬC NHẤT CỦA TỈNH BÌNH ĐỊNH

Cái tên Ghềnh Ráng nghe chân chất và mộc mạc, đã gợi nên bao nỗi tò mò (!). Theo giải thích từ các bậc cao niên, mỗi khi đi ngang khu vực nhiều ghềnh lắm rạn này, các ngư dân thường phải tìm cách hãm bớt gió cho thuyền đi chậm lại hòng tránh va vấp với những dãi đá ngầm. Động thái “hãm” gió này giới đi biển gọi là “ráng”. Như một quy luật, mỗi lần đi ngang “gềnh” này, các ngư dân đều phải “ráng” và không biết từ lúc nào, cái tên “Ghềnh Ráng” đã tự nhiên đi vào đời sống của người dân địa phương…

Ghềnh Ráng tụ hội đủ kỳ sơn tú thủy – Ảnh: Lam Linh (nguồn VnExpress.net)

Với diện tích chừng 35ha, Ghềnh Ráng thật ấn tượng với những bãi đá nối tiếp nhau tạo nên những hang hốc hay hình thù cổ quái. Đi dọc con đường uốn lượn theo triền núi, du khách sẽ có dịp mục kích sự thành tạo kỳ diệu của tự nhiên: này là khối đá có bức phù điêu hình mặt người, kia là khối đá được thiên nhiên khéo đẻo gọt trông tựa đầu một con sư tử đang chồm ra biển Đông, đây là khối đá Vọng Phu có hình dáng như một người vợ đang ngóng chồng, nọ là hai khối đá xếp chồng chênh vênh được gọi Hòn Chồng vẫn nghìn năm kiên vững trước phong ba bão táp…

Hòn Chồng tại Ghềnh Ráng – Ảnh: nguồn dulichbinhdinh.com.vn

Đứng từ đỉnh Ghềnh Ráng, du khách có thể phóng tầm mắt bao quát cả bốn bề: phía Nam là những dãy núi dựng thành nhấp nhô dọc ven biển như bức tranh sơn thủy kéo dài đến tận Quy Hòa, phía Đông nhìn ra biển cả bao la với cù lao Xanh xa xa về phía Đông Nam, chếch về phía Đông Bắc là bán đảo Phương Mai như tấm bình phong khổng lồ án ngữ cửa biển Thị Nại, phía Bắc từ sau những dải cát vàng óng ả hiện lên thành phố Qui Nhơn với những đường phố dọc ngang, phía Tây là khu đồi Xuân Vân rộng đến 168ha, nguồn dự trữ qúy báu cho phát triển du lịch Ghềnh Ráng trong tương lai…

Bãi tắm Hoàng Hậu với những viên đá trứng khổng lồ – Ảnh: nguồn hiquynhon.com

Từ Hòn Chồng men theo ven biển về hướng Bắc, du khách sẽ gặp những hang động bí hiểm được hình thành từ những khối đá nằm chồng chất lên nhau. Xa thêm chút nữa, du khách lại gặp một bãi rộng chừng hơn 100m², nơi bày la liệt những khối đá xanh được nước biển mài mòn tạo nên những khối hình tròn có mặt nhẵn như những quả trứng nên được gọi là bãi Đá Trứng. Trước đây Nam Phương hoàng hậu đã từng chọn nơi này làm điểm nghỉ mát nên về sau đã thành tên gọi “bãi tắm Hoàng Hậu”…

Một góc Ghềnh Ráng khi đêm về – Ảnh: nguồn – Ảnh: nguồn tuannguyentravel.com.vn

Ghềnh Ráng khoác lên mình vẻ đẹp dung dị mỗi khi đêm về. Trên mặt biển, đèn của hàng ngàn chiếc thuyền câu mực lung linh tựa những đám sao sa làm xao động cả mặt nước… Với vẻ đẹp độc đáo, Ghềnh Ráng được Bộ Văn hóa Thông tin nay là Bộ Văn hóa - Thể thao & Du lịch xếp hạng danh thắng Quốc gia năm 1991.

ĐỒI THI NHÂN - NƠI AN NGHỈ CỦA MỘT NHÀ THƠ

Ngoài vẻ đẹp tự nhiên, Ghềnh Ráng từng làm nặng lòng bao lữ khách bởi nơi đây in đậm dấu ấn của một nhà thơ tài hoa mệnh bạc, một tên tuổi lớn trong làng thi ca Việt Nam: Hàn Mạc Tử.

Tượng Hàn Mạc Tử đặt tại nhà lưu niệm trong trại phong Qui Hòa – Ảnh: nguồn moitruong24h.vn

Hàn Mạc Tử tên thật là Nguyễn Trọng Trí, sinh ngày 22-9-1912 tại làng Lệ Mỹ (Đồng Hới - Quảng Bình). Ông bắt đầu làm thơ từ năm 16 tuổi, lấy hiệu là Phong Trần, rồi Lệ Thanh. Năm 1936 khi chủ trương ra phụ trương báo Saigon, Ông mới đổi hiệu là Hàn Mạc Tử với nghĩa chàng trai đứng sau bức rèm lạnh lẽo, trống trải… Sau đó, bạn bè đã gợi ý thêm vầng trăng khuyết vào bức rèm lạnh lẽo để lột tả cái cô đơn của con người trước thiên nhiên, vạn vật… “Vầng trăng khuyết” đã được đặt vào chữ “Mạc” để thành “Mặc” và “Hàn Mặc Tử” có nghĩa chàng trai của bút nghiên…

Vườn thơ Hàn Mạc Tử trên đồi Thi Nhân – Ảnh: nguồn Panoramio.com

Hàn Mạc Tử là người khởi đầu cho dòng thơ lãng mạn hiện đại Việt Nam và cũng là người khởi xướng ra “Trường thơ Loạn”. Do mắc chứng bệnh hiểm nghèo, Ông đã phải sống gần hai tháng cuối đời tại trại phong Quy Hòa và qua đời ngày 11-11-1940 khi mới 28 tuổi, để lại cho đời di sản thơ khá đồ sộ với “… Một nguồn thơ rào rạt và lạ lùng…” (Nhà phê bình văn học Hoài Thanh), “… tạo nên sự độc đáo đầy kinh ngạc và kinh dị đối với người đọc…” (Nhà phê bình văn học Phan Cự Đệ)…

Mộ Hàn Mặc Tử tại trại phong Quy Hòa – Ảnh: nguồn nld.vcmedia.vn

Theo lời kể của một số bạn bè, Hàn Mạc Tử đã có ước nguyện khi mất được yên nghỉ trên đèo Son là một địa điểm ở đầu thành phố Quy Nhơn. Tuy vậy, khi mới qua đời Ông đã được an táng tại khu nghĩa trang của trại phong Quy Hòa. Đến tháng 2/1959, gia đình cùng các thân hữu mới được phép cải táng và di dời phần mộ của Ông ra Ghềnh Ráng. Tháng 5/2008, Công ty Cổ phần Du lịch Sài Gòn - Quy Nhơn đã đầu tư chỉnh trang để nơi đây trở thành khu tưởng niệm một danh nhân giữa phong cảnh thích hợp với hồn thơ Hàn Mạc Tử.

Đường lên đồi Thi Nhân – Ảnh: nguồn tuannguyentravel.com.vn

Vượt qua đỉnh dốc Đá nay là dốc “Mộng Cầm” (*) đã được đắp lại phẳng phiu, rẽ theo con đường dốc bậc thang khá đẹp dẫn lên đồi Thi Nhân là đến nơi yên nghỉ của cố thi sĩ Hàn Mạc Tử, nằm trong khuôn viên nhỏ giữa rừng cây xanh và gió biển rì rào… Ngôi mộ được làm đơn giản nhưng cũng khá hiện đại, gắn liền với một đài cao ở phía sau, bên trên đặt tượng Đức Mẹ ban ơn với đôi tay dang rộng như thể minh họa cho dòng chữ “Đây yên nghỉ trong tay Đức Mẹ Maria” ghi ở phần bia phía dưới…

Mộ Hàn Mạc Tử trên đồi Thi Nhân – Ảnh: nguồn clbxuandieu.vnweblogs.com

Từ nay mỗi khi có dịp đến Ghềnh Ráng, các thế hệ yêu thơ sẽ có điều kiện bày tỏ lòng ái mộ đối với một hồn thơ tài hoa… Du khách đến đây còn có dịp khám phá những vần thơ “Hàn” được viết bằng lối thư pháp điệu nghệ trên những khối đá tự nhiên trong Vườn thơ Hàn Mạc Tử, được làm quen với nghệ sĩ bút lửa Dzũ Kha, người đã “bỏ phố lên đồi” chỉ để chăm sóc mộ và lưu giữ hồn thơ Hàn Mạc Tử, qua việc sưu tầm tư liệu, ngâm thơ và “thảo” thơ Hàn qua những nét bút lửa điêu luyện như phượng múa rồng bay…

KHU DU LỊCH HẤP DẪN CỦA THÀNH PHỐ QUY NHƠN

Từ thành phố Quy Nhơn, theo quốc lộ 1D chừng 3km về hướng Đông Nam,  du khách sẽ đến với thắng cảnh Ghềnh Ráng nằm dưới chân núi Xuân Vân. Tại đây ngoài cảnh đẹp của tự nhiên, còn có lầu “Ông Hoàng” được xây dựng năm 1927 làm nơi nghỉ mát của Hoàng đế Bảo Đại (Bộ Văn hóa - Thông tin xếp hạng di tích quốc gia năm 1991); Mộ phần nhà thơ Hàn Mạc Tử trên đồi Thi Nhân; Ngôi nhà thờ núi nằm đối diện được xây dựng năm 1963 và tái thiết năm 2005, nay là Trung tâm Thánh Thể và Thánh Mẫu của Giáo phận Qui Nhơn, với không gian thơ mộng và bố cục khá độc đáo làm ngỡ ngàng bao du khách…

Nhà thờ núi Ghềnh Ráng – Ảnh: nguồn Giaophanquinhon.org

Ghềnh Ráng đã từng được biết đến như một điểm du lịch nổi tiếng của thành phố biển Quy Nhơn ngay từ năm 1977, khi ông Võ Xuân Đài cùng gia đình đến đây làm rẫy trồng cây. Trước vẻ đẹp của Tạo hóa, ông đã phá đá làm thành điểm du lịch tư nhân… Năm 1998, ông Đài đã trao trả khu du lịch này cho UBND tỉnh Bình Định và UBND tỉnh Bình Định đã trao quyền cho Công ty Công viên và chiếu sáng đô thị Quy Nhơn khai thác khu du lịch này.

Cổng chào khu du lịch Ghềnh Ráng – Ảnh: nguồn anbinhtravel.com

Trong nỗ lực biến Ghềnh Ráng thành một khu vui chơi giải trí cho người dân thành phố Quy Nhơn và khách du lịch, UBND tỉnh Bình Định đã có qui hoạch khu du lịch Ghềnh Ráng thành chuỗi liên hoàn các cụm công trình phục vụ mục đích nghỉ dưỡng, tắm biển, tham quan, vui chơi giải trí, bao gồm:

- Vùng bằng phẳng ven biển tiếp giáp ngã ba Ghềnh Ráng, thuận lợi về địa hình gắn với bãi tắm và giao thông chính của thành phố, sẽ được xây dựng các hạng mục: bãi tắm, câu lạc bộ du thuyền, quầy giải khát, đường dạo, bãi giữ xe.

- Khu đồi Ghềnh Ráng sẽ xây dựng 3 cụm công trình chính, gồm Công viên văn hóa với diện tích khoảng 1 ha tại khu vực mộ Hàn Mặc Tử (sườn phía Tây) và khu bảo tồn sinh vật biển (phía Nam); Cụm các công trình vui chơi giải trí tại khu vực bãi tắm Hoàng Hậu và khu leo núi kết hợp với tắm biển; Xây dựng hệ thống xử lý nước thải và chất thải rắn…

Chỉ dẫn các điểm tham quan – Ảnh: nguồn Panoramio.com

Tháng 3/2005, Công ty cổ phần Du lịch Sài Gòn - Quy Nhơn đã thuê 16 ha đất tại đây (gồm khu di tích danh thắng) để triển khai giai đoạn 1 của dự án với tổng kinh phí khoảng 60 tỉ đồng, bao gồm các hạng mục: Xây dựng khu nhà nghỉ liên kế, bungalow với hơn 90 phòng nghỉ, phục chế lầu “Ông Hoàng”, xây dựng khu trung tâm với phòng họp, nhà hàng, khu giải trí. Đến nay, nhiều cây đã được trồng tạo khuôn viên và thảm cỏ ở một số khu vực…

Nhà hàng Hoàng Hậu tại Ghềnh Ráng, xa xa là Tp. Quy Nhơn – Ảnh: nguồn tuannguyentravel.com.vn

Được biết dự án giai đoạn 2 sẽ gồm các hạng mục như nhà nghỉ, sân golf, trồng rừng cảnh quan, xây dựng khu cắm trại, khu nuôi thú, các khu công viên rừng, biển…

Theo đánh giá của khách du lịch trong thời gian gần đây, Ghềnh Ráng mất điểm do ngoài cảnh quan tự nhiên, các dịch vụ vui chơi, giải trí vẫn còn khá sơ sài, chưa kể vấn đề vệ sinh môi trường hiện đang bị lơi lỏng và nhiều du khách thiếu ý thức đã tự nhiên xả rác làm ảnh hưởng xấu đến cả khu du lịch (!)…

Rất nhiều khách du lịch tập trung đến Ghềnh Ráng vui chơi, nghỉ dưỡng – Ảnh: Phương Thảo (nguồn VnExpress.net)

● ● ●

Điểm son đáng ghi nhận là từ ý chí chủ quan của chính quyền tỉnh Bình Định, du khách tham quan khu du lịch Ghềnh Ráng được miễn phí. Tuy nhiên nếu chỉ dừng lại ở đó thôi thì chưa đủ, bên cạnh việc đầu tư hoàn chỉnh các hạng mục dự án, vấn đề cấp bách hiện nay là phải giữ gìn cảnh quan và bảo đảm vệ sinh môi trường cho khu danh thắng quốc gia…

Mong rằng Ghềnh Ráng vẫn sẽ là điểm đến thân thiện, đáp ứng niềm kỳ vọng của bạn bè và khách du lịch bốn phương…

Mai Kim Thành (Tổng hợp)    

(*): Nữ sĩ Mộng Cầm được biết đến là người tình trong thơ Hàn Mặc Tử. Bà có tên thật là Huỳnh thị Nghệ (1917 – 2007), là đối tượng của mối tình đẹp và lãng mạn của nhà thơ. Tuy đã tỏ tình với Mộng Cầm nhưng sau khi phát hiện mình bị mắc bệnh phong, Hàn Mặc Tử đã tuyệt giao với các bằng hữu, kể cả với Mộng Cầm. Chuyện tình không thành nhưng giữa hai người đã có những kỷ niệm thật đẹp, đã từng là đề tài làm hao tốn không biết bao nhiêu giấy mực của các nhà văn, nhà báo, nhà soạn nhạc…