26/07/2013

WAT RONG KHUN - NGÔI CHÙA TRẮNG TINH KHIẾT

Nằm ở Ban Rong Khun dọc theo đường Phahonyothin tại Km 816, cách trung tâm thành phố Chiang Rai 13km về phía Nam, Wat Rong Khun hay Chùa Trắng là một công trình tôn giáo mới được xây dựng trong thời gian gần đây, đặc biệt với màu trắng tinh khiết và lối kiến trúc độc đáo, đã sớm trở thành biểu tượng văn hóa của xứ chùa vàng Thái Lan.

Biểu tượng văn hóa Thái Lan – Ảnh: nguồn sharewonders.com

TỪ MỘT Ý TƯỞNG TÁO BẠO…

Chiang Rai là một trong những khu vực mà truyền thống nghệ thuật và văn hóa Thái được thấm nhuần vào trong huyết quản - chính những truyền thống tốt đẹp này đã ươm mầm và làm triển nở những ước mơ sáng tạo mà Wat Rong Khun là điển hình cho những thành tựu sáng giá…

Màu trắng biểu trưng sự tinh khiết của Đức Phật – Ảnh: nguồn dantin.vn

Nguyên từ lâu, Chalermchai Kositpipat - một họa sĩ và cũng là kiến trúc sư Thái Lan, đã ấp ủ ý nguyện xây dựng một ngôi chùa chỉ toàn màu trắng để biểu trưng cho sự tinh khiết của Đức Phật. Xuất phát từ ý tưởng đó, với mong muốn góp phần làm phong phú các công trình Phật giáo ở Thái Lan, ngay từ năm 1997 khi chọn được khu đất chừng 3ha tại tỉnh Chiang Rai phía Bắc Thái Lan, Chalermchai đã bắt đầu hiện thực hóa ý tưởng của mình với công trình Wat Rong Khun.

Ngôi chánh điện Wat Rong Khun – Ảnh: nguồn phattuvietnam.net

Trong phác thảo của Chalermchai, quần thể Wat Rong Khun sẽ gồm 9 công trính chính, như chánh điện, sảnh đường, nơi tôn kính di tích của Đức Phật, nhà nguyện cho những người đến tập thiền, bảo tàng, phòng trưng bày nghệ thuật, khu ăn nghỉ… Cho đến nay, tuy đã trải qua 15 năm xây dựng và chưa biết đến lúc nào mới hoàn thành, nhưng với cách làm cuốn chiếu, những gì dần lộ diện cũng đủ để mọi người phải trầm trồ, tên tuổi Chalermchai bay xa và Wat Rong Khun nghiễm nhiên trở thành một trong những kiến trúc tôn giáo độc đáo nhất trên đất nước Thái Lan. 

Một góc cầu dẫn lối vào chánh điện – Ảnh: nguồn libero.vn

Thực tế ngôi chùa vẫn đang trong quá trình hoàn thiện và Chalermchai kỳ vọng nó sẽ trở thành một kiệt tác Phật giáo, có tiếng tăm không kém gì ngôi Vương cung thánh đường Sagrada Familia ở Barcelona - Tây Ban Nha (*). Theo tính toán của Chalermchai, để hoàn thiện quần thể Wat Rong Khun ông sẽ phải lao động nghiêm cẩn trong khoảng 60 - 90 năm, một thời gian quá dài so với khi khởi sự ở tuổi 45. Vì vậy mà ông đã cho phép 5 trong số những sinh viên xuất sắc nhất của mình tham gia hỗ trợ trong tác nghiệp, để công trình có thể kịp hoàn thành trước lúc ông “nhắm mắt xuôi tay”.

Ngôi chánh điện nhìn từ bên hông – Ảnh: nguồn mytic.vn

Một điều tưởng cũng khá thú vị, đó là Chalermchai chỉ muốn một mình “bao sân”, không nhận sự tài trợ từ bất cứ đâu và tỏ ra khá bảo thủ trong quyết định của mình.

NẼO VỀ CỦA Ý…

Là một Phật tử thuần thành, Chalermchai đã đặt tất cả niềm thành tín vào trong sáng tạo. Có thể thấy rõ mỗi một cấu trúc, mỗi một hình tượng tại Wat Rong Khun đều được tác giả chăm chút để không chỉ trở thành một tác phẩm mỹ thuật mà còn chuyển tải được cả những thông điệp sâu sắc về tôn giáo và giáo dục…

Toàn cảnh Wat Rong Khun – Ảnh: nguồn phatphapdhamma.brinkster.net

Trong nỗ lực tôn vinh trí huệ của Đức Phật, Chalermchai đã chọn màu trắng thuần khiết làm màu sắc chủ đạo cho toàn bộ công trình. Bên cạnh đó, những miếng kính cắt nhỏ được khảm vào các tác phẩm chạm trỗ như những nét chấm phá lung linh là biểu trưng cho sự thông tuệ, giúp các công trình “tỏa sáng rực rỡ khắp nơi trên trái đất và trong vũ trụ”… 

Trang trí trên mái chánh điện – Ảnh: Thailand Stock (nguồn 123rf.com)

Với vai trò trung tâm, ngôi chánh điện có màu trắng tinh khiết là biểu trưng của bầu trời. Trên mái chánh điện trang trí bốn hình ảnh đại diện: Voi tượng trưng cho trái đất, thần Rắn Naga tượng trưng cho nước, đôi cánh Thiên nga tượng trưng cho gió và bờm Sư tử tượng trưng cho lửa.

Chánh điện với màu trắng tinh khiết – Ảnh: nguồn sharewonders.com

Muốn vào chánh điện, khách phải băng qua cây cầu như quá trình vượt qua vòng sinh tử luân hồi để đạt được quả vị Phật. Trước cầu có hình bán nguyệt nhỏ tượng trưng cho thế giới loài người, còn vòng tròn lớn với nhiều răng nanh thể hiện cái miệng của thần Rahu là tượng trưng cho địa ngục, khổ đau, những bất tịnh trong tâm thức mỗi con người…

Địa ngục với những cánh tay đưa lên – Ảnh: nguồn travelocafe.com

Bao quanh cầu là hồ nước lớn với những vòi phun, đàn cá Koi trắng nhỡn nhơ bơi lội biểu trưng cho dòng sông Si Tarndon, nơi chia cắt thế giới trần tục với thiên giới… Dưới cầu là một địa ngục thu nhỏ với những khuôn mặt gớm ghiếc và vô số bàn tay của những kẻ tội lỗi giơ lên như cầu xin sự cứu giúp, hoặc giả đang cố níu kéo điều gì đó…

Hồ nước trước chánh điện – Ảnh: nguồn sacredsiam.com

Bên trong chánh điện là cả một không gian tương phản về màu sắc. Từ các pho tượng Phật được đặt bên trong bức phù điêu màu vàng rực, đến những bức họa ở bốn vách tường, trên trần và cả ở nền nhà đều thể hiện sự thoát tục, nỗ lực vượt thoát sự cám dỗ để đạt tới trạng thái siêu phàm…

Hình ảnh ấn tượng bên trong chánh điện – Ảnh: nguồn tourthailan.net

Chalermchai quả rất táo bạo khi thay những hình ảnh truyền thống khắc họa người anh hùng chiến thắng ác qủy bằng những hình ảnh cùng nhân vật đến từ nền văn hóa đương đại, như phi thuyền không gian, siêu nhân, người Dơi, người Nhện, Neo (trong phim Ma trận - Matrix) để diễn tả cuộc đời và giáo pháp của Đức Phật…

Đại diện đến từ nền văn hóa đương đại – Ảnh: nguồn amazing-planet.ru

Một điểm khá “sốc” khi giữa các công trình toàn trắng của Wat Rong Khun nổi bật một kiến trúc màu vàng đẹp lộng lẫy - đó là nhà vệ sinh. Dường như tác giả còn muốn gởi gắm một thông điệp khác: cái đẹp tồn tại ở khắp nơi - chỉ cần mở mắt và biết nhìn, ai cũng có thể nhận ra những nét đẹp ẩn tàng đâu đó…

Tòa nhà vệ sinh màu vàng đẹp lộng lẫy – Ảnh:nguồn chuacuclac.com

● ● ●

Vượt ra ngoài truyền thống chùa Thái với màu vàng đặc trưng, Wat Rong Khun đã tạo nên một bước ngoặt trong phong cách nghệ thuật tôn giáo tại Thái Lan, không lạ khi quần thể này sớm nổi tiếng khắp trong nước và còn vượt cả ra ngoài biên giới, trở thành một biểu tượng văn hóa của quốc gia Phật giáo Thái Lan, thu hút ngày càng đông tín đồ và du khách đến chiêm bái, thưởng ngoạn…

Wat Rong Khun - lời gọi mời thắng vượt bản ngã – Ảnh: Paul Biris (nguồn flickriver.com)

Tham quan Wat Rong Khun là dịp để mỗi người nhìn lại chính mình, bởi nhất nhất mọi hình ảnh nơi đây đều mang ý nghĩa huấn giáo, một lời gọi mời nỗ lực tự thân, thắng vượt bản ngã để đạt thành quả vị Phật…

Mai Kim Thành     

(*): Vương cung thánh đường Sagrada Familia (Basilica y Templo Expiatorio de la Sagrada Familia) là một nhà thờ Công giáo đang trong thời kỳ xây dựng ở Barcelona - Tây Ban Nha, đươc xem là kiệt tác của kiến trúc sư nổi tiếng Antoni Gaudí người Catalan (1852 - 1926). Nhà thờ này được khởi công xây dựng từ năm 1882 và cho đến nay, trải qua hơn một thế kỷ vẫn chưa hoàn thành.

Do tính cách đồ sộ của công trình và phong cách kiến trúc độc đáo, tuy nhà thờ chưa hoàn thành nhưng đã hấp dẫn rất nhiều khách du lịch, trở thành một biểu tượng của Tây Ban Nha. Điểm đáng chú ý là trong dịp thăm Santiago de Compostela và Barcelona, ngày 7-11-2010 Giáo hoàng Benedicto XVI đã thánh hiến và nâng nhà thờ Sagrada Familia lên hàng Vương cung thánh đường.

Hiện nhà thờ Sagrada Familia đang được một nhóm tư nhân tài trợ để tiếp tục xây dựng, dự kiến hoàn thành vào năm 2026, đúng dịp kỷ niệm 100 năm ngày mất của Gaudí.