10/10/2011

TỬ CẤM THÀNH

Nằm trong khu vực Hoàng thành và ngay sau điện Thái Hòa là một la thành bằng gạch dày 0,72m, cao 3,72m với mặt trước và sau dài 324m, hai mặt hông dài 290m. Đây là Cung thành do vua Gia Long xây dựng năm 1804 dùng làm nơi sinh hoạt của gia đình nhà vua, còn tên Tử Cấm thành là do vua Minh Mạng đặt từ năm 1822.

Không ảnh Tử Cấm thành – Ảnh tư liệu: nguồn sotaydulich.com

Sơ đồ Tử Cấm thành – Ảnh: nguồn hoangtuden.com

Tử Cấm thành giao tiếp với Hoàng thành qua bảy cửa: mặt trước với cửa Đại Cung là một tòa nhà năm gian bằng gỗ mái lợp ngói hoàng lưu ly được dựng năm 1833 thời vua Minh Mạng, phía Đông với hai cửa Hưng Khánh và Đông An, phía Tây với hai cửa Gia Tường và Tây An, mặt sau với hai cửa Tường Loan và Nhi Trương. Theo truyền tụng, Đại Cung môn có chính diện chạm trổ rất tinh xảo và sơn son thếp vàng lộng lẫy uy nghi.

Vạc đồng và Tả vu – Ảnh: nguồn sotaydulich.com

Thái Bình lâu trong Tử Cấm thành – Ảnh: nguồn flickr.com

Qua khỏi Đại Cung môn là sân Cần Chánh, hai bên có hai nhà Tả, Hữu vu cùng hai vạc đồng được đúc từ thời chúa Nguyễn Phúc Tần, cuối sân có điện Cần Chánh nơi nhà vua thiết thường triều. Sau bức bình phong lớn là điện Càn Thành, nơi ở của nhà vua; phía Đông có điện Quang Minh dành cho hoàng thái tử, cạnh đó có Duyệt Thị đường là nhà hát cung đình; phía Tây có điện Trinh Minh nơi ở của các bà phi. Sau điện Càn Thành là cung Khôn Thái dành cho hoàng quý phi (vợ chánh của vua), cạnh đó về phía Tây có viện Thuận Huy dành cho các bà tần (vợ thứ của vua), viện Đoan Thuận, Đoan Hòa, Đoan Huy, Đoan Trung, Đoan Tường dành cho các cung nhơn; phía Đông có Thái Bình lâu nơi nhà vua thường đến nghỉ ngơi và đọc sách. Sau cung Khôn Thái còn có điện Kiến Trung được vua Khải Định dựng năm 1923 trên nền lầu Du Cửu…

Một góc vườn Thượng uyển – Ảnh: nguồn gdth.hcmup.edu.vn

Sân khấu Duyệt Thị đường vẫn sáng đèn – Ảnh: nguồn hue.blogsite.org

Theo các tài liệu còn lưu giữ thì Tử Cấm thành ngày trước có chừng 40 công trình kiến trúc bề thế, đáng tiếc là do chiến tranh và sức công phá của thời gian, những gì còn lại thật quá ít ỏi để có thể hé lộ đôi điều về chốn thâm cung của các vương triều Nguyễn.

Mai Kim Thành