05/12/2010

PHỐ CHỢ KỲ LỪA

Nếu Quảng Nam được biết đến với Faifo, Hà Nội với 36 phố phường, Hưng Yên với phố Hiến thì Lạng Sơn cũng có phố Kỳ Lừa tuy qui mô không lớn nhưng cũng đã tồn tại và phát triển từ thế kỷ 17.

Chợ Kỳ Lừa xưa – Ảnh: nguồn diendanlyo.com

Trong “Lịch triều hiến chương loại chí”, Phan Huy Chú đã hé lộ thông tin “Phố Kỳ Lừa ở phía Tây động Nhị Thanh buôn bán đông đúc” giúp hình dung phần nào phố chợ một thời hưng thịnh. Thực tế các phố Chính Cai, Tây Cai, Bắc Cai, Đông Cai đã từng chen đầy những cửa hiệu, cửa hàng hay quầy bán hàng chưa kể vào những phiên chợ đông, còn kéo dài đến cả phố Phai Món. Sự sầm uất của khu vực còn được cộng hưởng bởi phố Muối nằm sát sông Kỳ Cùng ở phía Bắc.

Chợ đêm Kỳ Lừa – Ảnh: nguồn phapluattp.vn

Hiện nay trong phố Kỳ Lừa còn sót lại một số nhà cổ, kiểu hai tầng bằng đất trình ở đầu phố hay nhà một tầng xây bằng gạch mộc, lợp ngói âm dương, cấu trúc bề mặt chỉ 3 – 4m nhưng sâu hun hút. Dọc theo các phố Tây Cai, Bắc Cai, Phai Món, đường Giếng Nước, vẫn còn đây đó những ngôi nhà cổ ẩn mình lạc điệu bên những công trình kiến trúc hiện đại.

Theo đà xã hội phát triển, chợ Kỳ Lừa cũng đã xây dựng tu bổ nhiều lần nên mất hẳn dấu tích chợ cũ và các phiên chợ (2, 7, 12, 17, 22, 27 âm lịch hàng tháng) không còn hấp dẫn bà con các dân tộc, đã bị quên lãng theo thời gian.

Mai Kim Thành